Phòng trừ mối (ISOPTERA) hại cây trồng, diệt côn trùng mối

Mối là nhóm côn trùng xã hội gồm khoảng 2700 loài phân bố ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Nhiều loài được coi là đối tượng gây hại cho cây trồng, mỗi vùng có danh sách các loài mối gây hại khác nhau. Tác hại của mối thường được đánh giá ở các khía cạnh: mối tấn công tế bào sống của cây, làm gãy cành và thân cây.

Biện pháp dùng các loại hoá chất tưới vào gốc cây và thân cây

Biện pháp này được thực hiện với các nông trường cà phê Eapok, Công ty Cà phê Tháng 10, Công ty cà phê Krông Ana. Thường khi trồng, xung quanh gốc cây được rắc xung quanh bầu cây bằng thuốc Basudin 10H với liều lượng 5g/hố.

Sau 1 tháng lại lấy Basudin 10H rắc vào gốc cây, sau khi rắc lấy đất xung quanh rắc phủ lên 1cm với liều lượng 1,5g/gốc.

Sau đó khoảng 2 tháng một lần sẽ phun Subatox 40EC với liều lượng 0,14 lít/gốc, nồng độ 3% hay Confidor 100LS nồng độ 2%, liều lượng 0,14 lít xung quanh gốc và thân cây.

Kết quả kiểm tra sau 5 tháng tỷ lệ chết trung bình là 140 cây/ 1017cây (1ha) là 13,7%, còn ở nơi không xử lý là 37%.

Biện pháp diệt mối bằng bả

Từ trước tới nay, việc nhử mối để tiến hành phun thuốc lây nhiễm hoặc đánh bả thường chỉ thực hiện thành công đối với các loài mối gỗ ẩm (Coptotermes). Tuy nhiên, để có thể tiến hành xử lý các loài mối Macrotermitinae bằng bả  đã tiến hành thử các biện pháp diệt mối.

Sử dụng các sản phẩm là thân cây điền thanh, cành cây điền thanh, thân cây muồng đen, thân cây muồng vàng, cành cây cao su (các loại sản phẩm phổ biến trong khu vực trồng cà phê và ca cao, cao su), tất cả được cắt thành các đoạn dài 30cm. Bố trí như sau:

Giữa các hàng cây, tại điểm thẳng với 2 cây ở 2 hàng đặt các mồi nhử mối, mồi nhử gồm 6 loại thức ăn xếp xen kẽ nhau, gồm:

• Loại 1 là đoạn điền thanh có đường kính 3 đến 4cm cắm đứng ứng sâu 10cm,
• Loại 2 là 1 đoạn điền thanh có đường kính 3 đến 4cm đặt nằm,
• Loại 3 là bó cành điền thanh đặt nằm có đường kính 8cm,
• Loại 4 là bó cành muồng đen đặt nằm có đường kính 8cm,
• Loại 5 là bó muồng vàng đặt nằm có đường kính 8cm,
• Loại 6 là bó cành cây cao su đặt nằm có đường kính 8cm.

Mỗi loại gồm 20 cái. Sau 3 ngày đến quan sát mức độ mối xâm nhập. Kết quả thể hiện trên bảng 1. Cũng trong thí nghiệm này, chúng tôi đã thử nhấc các mồi nhử lên để kiểm tra mức độ ổn định của mới ở nguồn thức ăn như khi đánh bả (đưa bả vào nơi mối đang khai thác thức ăn). Sau 30 phút quay lại kiểm tra cho thấy, tỷ lệ mối còn lại ở nguồn thức ăn cắm đứng là cao nhất là 52%.

Còn những nơi không đánh bả thì mối vẫn còn và ăn gỗ mạnh hơn. Việc đánh bả được tiến hành nhiều đợt. Các loài mối đến ăn gỗ ở mồi nhử  và bả là Microtermes pakistanicus, Odontotermes sp. Macrotermes gilvus. Sau 1 tháng xử lý, chủ vườn cây cho biết gần như không thấy hiện tượng cây chết ở lô thí nghiệm, còn tỷ lệ chết ở lô đối chứng là 5%./.