Kiến ba khoang, cách phòng tránh loài côn trùng độc hại này

Thực tế hiện nay

Nhiều cư dân ở các chung cư quận 7, quận 9, Nhà Bè như Belleza, Era Town… thậm chí tại một số quận nội thành TP.HCM đã rất lo lắng về việc xuất hiện kiến ba khoang.

Theo những người dân ở đây, sau những đợt mưa to, họ phát hiện trong nhà có vài con, thậm chí có nơi có cả chục con kiến ba khoang tại chăn nệm, giường ngủ. Đã có nhiều người bị viêm da do dịch tiết ra từ kiến ba khoang.

Tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM, mỗi tuần ghi nhận khoảng 10-20 ca đến khám và điều trị viêm da do tiếp xúc với côn trùng, trong đó có kiến ba khoang.

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, kiến ba khoang xuất hiện nhiều vào mùa mưa, độ ẩm cao, thích ánh sáng đèn ban đêm nên bay vào trong nhà theo ánh đèn, đậu vào quần áo, khăn mặt, giường chiếu, chăn màn.

Chất độc pederin trong cơ thể kiến ba khoang được giải phóng ra khi kiến bị tác động, bị chà xát hoặc bị giết có thể làm tổn thương da người (bỏng da, viêm da). Khi tiếp xúc với chất độc này, trên bề mặt da sẽ có cảm giác râm ran; 6-8 giờ sau xuất hiện ban đỏ, đau rát; 12-24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn điển hình (bọng nước, mụn nước như bỏng, mụn mủ nhỏ li ti).

Sau 3 ngày, thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy. Sau 5-7 ngày vảy bong hết nhưng vết thâm để lại lâu hết. Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở trên cơ thể như mặt, cổ, ngực, gáy, vai, tay. Thương tổn tiếp tục lan rộng nếu ngứa gãi quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp. Bệnh nhân có cảm giác rát bỏng tại chỗ, thương tổn trên diện rộng có thể gây sốt nhẹ, nổi hạch lân cận.

Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh, viêm da tiếp xúc do côn trùng có thể bị nhầm với một số bệnh ngoài da, đặc biệt rất giống bệnh zona. Bệnh zona thường gặp ở những người từng bị thủy đậu, với các dấu hiệu báo trước như đau nhức dọc theo dây thần kinh ở nửa người, nơi vùng da chuẩn bị nổi thương tổn. Tổn thương cơ bản là các mụn nước lõm ở giữa, mọc thành chùm ở một bên cơ thể.

Kiến ba khoang không chủ động đốt người, cũng không phải loài truyền bệnh. Vì thế, đề phòng côn trùng bay vào nhà, người dân hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng... khi thắp đèn.

"Mùa" kiến ba khoang, làm gì để phòng tránh côn trùng này?

Người dân nên ngủ trong màn; tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng; nếu có thể thì bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt.

Người dân nên vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ; giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng; khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động (như quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng).

Nếu đã tiếp xúc (hoặc nghi ngờ tiếp xúc) với kiến ba khoang, không nên dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang. Bắt kiến ba khoang ra khỏi da bằng cách thổi hoặc đặt một tờ giấy cho kiến bò lên và lấy ra khỏi người.

Khi tiếp xúc với kiến ba khoang, đeo găng tay hoặc dùng giấy mềm lót. Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý; tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác.

Khi trên người có vết đau rát do kiến ba khoang gây nên, cần rửa ngay dưới vòi nước sạch, nếu vết đau rát trở nặng hoặc lan rộng cần đi khám để điều trị.